Jaka piłka do siatkówki?

[dropcap]P[/dropcap]iłka do siatkówki jest najważniejszym elementem gry, a jej wybór nie jest taki łatwy. Wielu ludzi nie przykłada do tego wielkiej uwagi, kupując piłkę nieodpowiednią do rodzaju gry oraz miejsca. W poniższym artykule postaramy się pomóc w wyborze piłki oraz opiszemy jej budowę.

Podstawowy podział piłek do siatkówki

Piłki do siatkówki możemy podzielić na dwa podstawowe rodzaje:

[checklist]

• halową (indoor), czyli piłkę do gry wewnątrz budynku,
• piłkę do gry na zewnątrz (outdoor). Do tego rodzaju piłek zalicza się również piłkę plażową (beach), którą można używać nie tylko do gry na piasku.

[/checklist]

Pozostałe rodzaje piłek siatkowych przeznaczone są do różnych odmian siatkówki.

Z czego zbudowana jest piłka do siatkówki?

Piłka do siatkówki składa się z pęcherza butylowego lub lateksowego oraz elementów pokrycia. Piłki z pęcherzem butylowym wykorzystywane są w rozgrywkach profesjonalnych, natomiast z lateksowym, do gry amatorskiej. Piłki z pęcherzem butylowym są wytrzymalsze na spadek ciśnienia w stosunku do lateksowych oraz absorbują więcej energii podczas odbicia, przez co nieco słabiej się odbijają. Pęcherz piłek do gry na hali przeważnie wykonany jest z butylu, natomiast do gry w [tooltip text=”mini volleyball” gravity=”nw”] Szkolna odmiana siatkówki. Chodzi o rozgrywki dla dzieci w wieku 10 – 12 lat. Piłki do mini volleyball mogą być nawet nieco większe i lżejsze (od 180 g do 220 g) od standardowych piłek meczowych. [/tooltip] częściej wykorzystuje się pęcherz lateksowy, w celu zmniejszenia wagi piłki.

Pęcherz pokryty jest warstwą nylonu lub bawełny, dzięki czemu nadaje piłce odpowiednie tłumienie oraz amortyzację odbicia. Elementem zewnętrznego pokrycia piłki siatkowej jest skóra naturalna lub syntetyczna. Całe pokrycie składa się z 8, 10 lub 18 paneli zszytych ze sobą, zgrzanych lub sklejonych. Liczba paneli nie wpływa na jakość gry. FIVB zaleca skórę syntetyczną lub PU. Piłki ze skóry naturalnej nie powinny być wykorzystywane do gry na zewnątrz ze względu na zdolność do absorbowania wilgoci. Zmoczona piłka ma zbyt dużą wagę, złe właściwości odbicia i może ulec szybkiemu zniszczeniu.

Rozmiar piłki i ciśnienie mają znaczenie

Średnica piłki do siatkówki używanej w profesjonalnych rozgrywkach wynosi 21 cm i jest ona wyznaczona przez Międzynarodową Federację Piłki Siatkowej (FIVB). Poniżej przedstawiamy tabelę oficjalnych parametrów dla poszczególnych rodzajów piłek.

[toggle title=”Co oznaczają napisy na piłkach „super touch” oraz „pro touch” ?” state=”close”]Piłki z oznaczeniem „super touch” wydają się być nieco lżejsze oraz bardziej miękkie w odczuciu w stosunku do piłek z oznaczeniem „pro touch”.[/toggle]

Pompowanie oraz pomiar piłki do siatkówki

Wielu graczy na poziomie amatorskim nie przykłada dużej wagi do odpowiedniego napompowania piłki siatkowej. Aby uzyskać komfortowe oraz

powtarzalne właściwości podczas użytkowania piłki należy pompować piłkę do jej zalecanego ciśnienia, które z reguły jest wydrukowane na piłce.
Większość profesjonalnych piłek halowych pompowanych jest do wartości od 4,3 do 4,6 psi.
Piłkę pompujemy pompką z końcówką igłową przeznaczoną do pompowania piłek sportowych. Do otworu w piłce nie wkładamy żadnych ostrych przedmiotów z wyjątkiem igły pompki, ponieważ łatwo możemy uszkodzić wentyl piłki.

Zbyt duże ciśnienie powietrza w piłce może przyczynić się do szybkiego jej uszkodzenia, pęknięcia szwów oraz niekomfortowej gry. Z kolei zbyt niskie ciśnienie jest przyczyną złego odbicia oraz nabywania złych nawyków w technice uderzenia. Aby kontrolować ciśnienie w piłce niezbędny jest ciśnieniomierz (manometr) z końcówką igłową. Ciśnienie należy zmierzyć przed grą, w temperaturze panującej na hali.

Podczas sprawdzania ciśnienia zaleca się również nanieść na igłę manometru niewielką ilość gliceryny. Na rynku jest wiele rodzajów ciśnieniomierzy, główny podział to ciśnieniomierz analogowy lub ciśnieniomierz cyfrowy. Ceny ciśnieniomierzy wahają się od 30 zł do 200 zł, w zależności od technologii (analogowa, cyfrowa), pomiaru oraz firmy. Większość ciśnieniomierzy posiada dodatkowo możliwość redukcji ciśnienia do odpowiedniego poziomu, przez co nie narazimy zaworu piłki na nieumiejętne spuszczanie powietrza używając przy tym niebezpiecznych dla piłki ostrych przedmiotów.

[toggle title=” Jakie są firmy produkujące piłki do siatkówki?” state=”close”][checklist]

Poniżej znajduje się większość marek produkujących piłki do siatkówki:

• Mikasa
• Molten
• Tachikara
• Brine
• Champion Sports
• CoopSport
• Penalty
• Rawlings
• Spalding
• Sportime
• Spokey
• Wilson

[/toggle]

Topowe piłki do siatkówki

W Polsce najbardziej znane są dwie marki piłek: Mikasa oraz Molten. Obie te firmy posiadają modele piłek zatwierdzone przez federację FIVB. W poniższym przedstawieniu nie będziemy się skupiać tylko na piłkach wykorzystywanych do rozgrywek w ligach europejskich, ale również na piłkach występujących w rozgrywkach w Stanów Zjednoczonych.

Halowe

Model	Budowa	Opis
Mikasa MVA200	Konstrukcja klejona Pęcherz butylowy Obwód: 65 – 67 cm Waga: 260 – 280 gram Rozmiar: 5 Panele: skóra syntetyczna	Piłka do siatkówki, której zainteresowanym w temacie nie trzeba przedstawiać. Jedna z najbardziej znanych piłek polskiej oraz europejskiej siatkówki. W warstwie zewnętrznej wykonanej ze skóry syntetycznej zastosowano system podwójnych mikro-wgłębień oraz mniejszą ilość paneli, dzięki czemu uzyskano o wiele stabilniejszy lot piłki, przy zwiększonej przyczepności do dłoni. Oficjalna piłka PlusLigi, Orlen Ligi (żółto-niebieska) oraz Ligi Mistrzów kobiet i mężczyzn (żółto-zielona). Oficjalna piłka FIVB FIVB EXCLUSIVELY APPROVED
Molten V5M5000	Konstrukcja klejona Pęcherz butylowy Obwód: 65 – 67 cm Waga: 260 – 280 gram Rozmiar: 5 Panele: skóra syntetyczna	Najlepsza piłka siatkowa z nowej serii V5M w ofercie Molten. Nowy układ paneli, warstwa zewnętrzna w formie plastrów miodu oraz nowa technologia FliStaTech (Flight Stability Technology), zapewniają piłce bardzo dobrą kontrolę. Piłka posiada podwójnie laminowany butylowo-gumowy pęcherz oraz wewnętrzne nylonowe wzmocnienie. Oficjalna piłka w rozgrywkach ligowych m.in. we Włoszech, Francji, Hiszpanii, Australii. FIVB APPROVED
Molten IV58L-N	Konstrukcja klejona Obwód: 65 – 67 cm, Waga: 260 – 280 gram	Piłka z serii super-touch Panele piłki wyprodukowane są z Japońskiej skóry premium. Oficjalna piłka meczowa turnieju kobiet [tooltip text=”NCAA” gravity=”nw”]Organizacja zrzeszająca około 1200 instytucji, zajmująca się organizacją zawodów sportowych wielu uczelni wyższych w Stanach Zjednoczonych. [/tooltip] USA
Molten V58L-3N	Konstrukcja klejona Pęcherz nylonowy Konstrukcja klejona Obwód: 65 – 67 cm, Waga: 260 – 280 gram	Piłka z serii  pro-touch Oficjalna piłka turnieju mężczyzn [tooltip text=”NCAA” gravity=”nw”]Organizacja zrzeszająca około 1200 instytucji, zajmująca się organizacją zawodów sportowych wielu uczelni wyższych w Stanach Zjednoczonych. [/tooltip] USA Posiada zatwierdzenie oraz certyfikat Narodowej Federacji Uczelnianej (NFHS)
Tachikara SV5WGOLD	Konstrukcja klejona Pęcherz butylowy Obwód: 65 – 67 cm Waga: 260 – 280 gram	Oficjalna piłka organizacji [tooltip text=”AAU” gravity=”nw”] Organizacja dedykowana wyłącznie do promocji sportu amatorskiego [/tooltip] USA Flagowy model firmy Tachikara. Piłka wyposażona jest w innowacyjną technologię podwójnego pęcherza oraz skórę w wersji premium, co zapewnia doskonałą kontrolę oraz szybkość reakcji nad piłką.
Spalding TF5000	Konstrukcja klejona Pęcherz butylowy Obwód: 65 – 67 cm Waga: 260 – 280 gram	Piłka pokryta wysokiej jakości skórą japońską. Piłka jest używana głównie w szkołach średnich USA. Niezbyt polecana przez zawodowych graczy. Posiada zatwierdzenie oraz certyfikat Narodowej Federacji Uczelnianej (NFHS)

Plażowe

Model	Budowa	Opis
Mikasa VLS 300	Konstrukcja szyta Dętka butylowo-gumowa Obwód: 66 – 68 cm Waga: 260 – 280 gram Panele: skóra syntetyczna Rozmiar: 5	Topowy model firmy Mikasa przeznaczony do siatkówki plażowej FIVB APPROVED
Molten BV5000	Konstrukcja szyta Dętka butylowo-gumowa Obwód: 66 – 68 cm Waga: 260 – 280 gram Panele: skóra syntetyczna Rozmiar: 5	Topowy model firmy Molten przeznaczony do siatkówki plażowej FIVB APPROVED
SPALDING 72-055E	Konstrukcja szyta Obwód: 66 – 68 cm Waga: 260 – 280 gram Panele: skóra syntetyczna Rozmiar: 5	Oficjalna piłka King of the Beach oraz rozgrywek w USA.
WILSON WTH4308	Konstrukcja szyta Obwód: 66 – 68 cm Waga: 260 – 280 gram Panele: skóra syntetyczna z mikrofibrą Rozmiar: 5	Oficjalna piłka rozgrywek AVP organizowanych w USA.

Certyfikaty FIVB

Każdy producent piłek do siatkówki może starać się o uzyskanie certyfikatów FIVB. Wiąże się to z wysokimi kosztami związanymi z opłaceniem testów oraz utrzymaniem otrzymanego certyfikatu. Piłki przechodzą szereg testów laboratoryjnych wykonywanych w siedzibie FIVB. Muszą spełniać ściśle określone standardy co do ciężaru, wykonania, koloru, odbicia i wielu innych parametrów. Istnieją trzy rodzaje potwierdzeń wydawanych przez FIVB, które może sobie producent zażyczyć.

[checklist]

• FIVB Approved – dla piłki halowej o rozmiarze 5, 8 – 18 panelowej, przeznaczonej dla seniorów (kolorowa) z pokryciem syntetycznym, opłata roczna za certyfikat wynosi 60,000 franków szwajcarskich, dla piłki plażowej o rozmiarze 5, 10 – 18 panelowej, przeznaczonej dla seniorów (kolorowa) opłata roczna za certyfikat wynosi 40,000 franków szwajcarskich.
• FIVB Inspected – dla piłki o rozmiarze 5, 8 – 18 panelowej, przeznaczonej dla seniorów (kolorowa) z pokryciem syntetycznym, opłata roczna za certyfikat wynosi 12,500 franków szwajcarskich.
• FIVB Tested – dla piłki o rozmiarze 5, 8 – 18 panelowej przeznaczonej dla seniorów (kolorowa) z pokryciem syntetycznym, koszty są związane wyłącznie z wykonaniem testów, producent nie otrzymuje możliwości umieszczenia znaku potwierdzającego zgodność FIVB umieszczonego na piłce.

[/checklist]

[toggle title=”Jak wyglądają testy na piłkach przeprowadzane przez FIVB ?” state=”close”] Testy przeprowadzane są w laboratorium, w którym powinna panować temperatura w zakresie 20-25° C.

Testom oraz inspekcji poddawane są takie parametry jak:

[checklist]

• waga,
• obwód,
• liczba paneli,
• siła uderzenia,
• wysokość odbicia,
• ciśnienie,
• kolory,
• materiał.

[/checklist]

W przypadku ubiegania się o certyfikat FIVB Approved, muszą zostać wykonane dodatkowe testy wytrzymałościowe. Piłka wystrzelona z prędkością 50 km/h uderza w metalową platformę. W przypadku piłki halowej test powtarzany jest 10 tys. razy, natomiast dla piłki plażowej 5 tys. razy. Ubytek ciśnienia może się mieścić maksymalnie w granicy 10%, natomiast maksymalne odkształcenie 1,5%. Dodatkowo piłki muszą zostać przebadane pod względem ekologicznym i zdrowotnym, badane są pod względem szkodliwości materiału, a także toksyczności farb użytych do ich pokrycia.

Jak widać, nie jest łatwo otrzymać certyfikat FIVB Approved. W dodatku jest on dość kosztowny w utrzymaniu, jednak producent, który go otrzyma wiele na tym zyskuje. Piłki z certyfikatem FIVB Approved mogą być oficjalnie wykorzystywane do gry w międzynarodowych rozgrywkach siatkówki.

[/toggle]

Zakup piłki do siatkówki

Przymierzasz się do zakupu piłki do siatkówki? Może to być nieco trudniejsze niż mogło by się wydawać. Na rynku jest olbrzymi wybór piłek o różnej charakterystyce. Dlatego powinieneś sobie zadać podstawowe pytanie – do czego piłka będzie wykorzystywana? Do gry na hali czy na plaży? Czy ma to być piłka młodzieżowa, dziecięca, do gry profesjonalnej czy amatorskiej?

Poniżej postaramy się odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania.

[toggle title=”Ile kosztuje dobra piłka do siatkówki ?” state=”close”]Piłka do siatkówki może kosztować od około 50 zł do ponad 300 zł i zależy to od jakości użytych materiałów.[/toggle]

[toggle title=”Czy lepsza piłka z pokryciem skórzanym czy syntetycznym? ” state=”close”]Istnieją różne piłki do różnych celów. Skóra jest zazwyczaj uważana za lepszy materiał dla piłki siatkowej. Kluczową rolę gra również jakość oraz miękkość skóry – miększa skóra daje lepsze odczucia w dotyku oraz zapewnia lepszy komfort podczas gry. W większości ligowych rozgrywek w USA używa się piłek skórzanych, jednak dzięki nowym technologią powstają piłki z pokryciem syntetycznym o coraz lepszych właściwościach oraz komforcie odbicia. W ligach europejskich częściej gra się piłkami z pokryciem syntetycznym. Niektórzy gracze preferują piłki ze [tooltip text=”skóry kompozytowej” gravity=”nw”] Jest to sztuczna skóra lub skóra syntetyczna, imitująca w odczuciu prawdziwą skórę. Skóra kompozytowa jest tańsza od naturalnej. [/tooltip], które według nich są lepsze w dotyku i właściwościach odbicia.[/toggle]

[toggle title=”Jakie są rodzaje piłek do siatkówki?” state=”close”]Przede wszystkim są dwa rodzaje piłek do siatkówki, do gry wewnątrz (na hali) oraz na zewnątrz lub do gry na plaży. Obydwa rodzaje piłek mogą być wykonane ze 100% naturalnej skóry, skóry kompozytowej lub gumy. Istnieją również piłki wykonane specjalnie dla młodzieży oraz ligi kobiecej.

[checklist]

• Skóra – topowe piłki wykorzystywane w meczach najwyższych światowych lig.
• Skóra kompozytowa – w zależności od jakości, tańsze wersje nie mogą konkurować z modelami skórzanymi, jednak droższe, nowsze technologicznie mogą być zbliżone komfortem gry.
• Guma – piłki służące głównie do zabawy.
• Młodzieżowe –  mniejsze, lżejsze i łatwiejsze do gry dla dzieci.
• Dla kobiet – Nnieco mniejsze i lżejsze niż piłki wykorzystywane w lidze męskiej.

[/checklist][/toggle]

[toggle title=”Jakie są różnice pomiędzy piłkami do gry wewnątrz budynku, a piłkami do gry na zewnątrz?” state=”close”]Piłki do gry wewnątrz

[checklist]

• mniejsza waga (260 g – 280 g),
• panele zewnętrzne przyklejone są do wewnętrznej okładziny piłki,
• posiada gładszą powierzchnię, dzięki czemu ma lepszą wydajność gry na hali,
• obwód 65 – 67 cm,
• ciśnienie powietrza 4,3 – 4,6 (psi).

[/checklist]

Piłki do gry na zewnątrz

[checklist]

• nieco cięższe, mające na celu zapewnić lepszą stabilność lotu podczas wietrznej pogody oraz innych czynników atmosferycznych,
• trwalsze od zewnątrz,
• chropowata powierzchnia,
• szyta okładzina,
• wodoszczelna,
• obwód 66 – 68 cm,
• ciśnienie powietrza 2,5 – 3,2 (psi).

[/checklist]

[/toggle]

[toggle title=”Jakie są najczęściej sprzedawane piłki do siatkówki?” state=”close”]

[checklist]

• Mikasa – oficjalna piłka FIVB (Międzynarodowa Federacja Piłki Siatkowej),
• Molten – oficjalna piłka USA oraz mistrzostw NCAA,
• Tachikara – oficjalna piłka Mistrzostw NJCAA oraz NAIA,
• Baden – oficjalna piłka AVCA (American Volleyball Coaches Association),
• Wilson – oficjalny sponsor AVP (Association of Volleyball Proffesionals) siatkówka plażowa.

[/checklist]

[/toggle]

[toggle title=”Jakie są dobre piłki siatkowe dla dzieci?” state=”close”]Budowanie dziecięcych umiejętności oraz pewności wymaga dobrania piłki lekkiej oraz łatwej w użytkowaniu przez małe dłonie. Za około 80 zł możemy kupić piłkę Molten V140, która posiada miękką nylonową osłonę i jest przeznaczona dla dzieci do 12 roku życia. Kolejnymi świetnymi piłkami treningowymi przeznaczonymi dla dzieci są: Tachikara Volley Lite, Molten VB-U12 oraz Mikasa SKV5, Mikasa SYV5, a także MOLTEN Soft Volley S2V1550. Są to tylko niektóre z piłek dobrych dla najmłodszych. [/toggle]

[toggle title=”Jak powinienem dbać o swoją piłkę do siatkówki?” state=”close”]Stosuj się do poniższych wskazówek, aby zachować piłkę jak najdłużej w doskonałej kondycji

[checklist]

• Nie zostawiaj piłki na zewnątrz.
• Przechowuj piłkę w suchym, czystym miejscu w temperaturze pokojowej, gdy nie jest wykorzystywana.
• W razie potrzeby użyj preparatu do pielęgnacji skórzanych elementów, aby zmiękczyć skórę.
• Trzymaj piłkę z dala od chemikaliów.
• Jeżeli wiesz, że przez długi czas piłka nie będzie wykorzystywana (pół roku lub dłużej), możesz spuścić powietrze w celu uniknięcia zbędnych, długotrwałych naprężeń, mogących przyczynić się do szybszego zużycia się piłki.
• Spuszczaj powietrze tylko przy pomocy specjalnej igły do pompowania lub ciśnieniomierza.

[/checklist]

[/toggle]